Pandemide artan bir rahatsızlık: Bruksizm
Halk arasında “diş sıkma” ya da “diş gıcırdatma” olarak bilinen bruksizm rahatsızlığı, pandemi döneminde stres ve kaygıyla birlikte artmakta. Genelde uyku halinde şuursuz diş sıkma olsa da, bruksizm gündüz de devam edebilmektedir.
Nedenleri Nedir?
Tam nedeni bilinmemekle birlikte, bruksizmde psikolojik ve genetik faktörlerin önemli bir etken olduğu değerlendirilmektedir. Bazı durumlarda fiziksel özellikler de etkili olabilmektedir. Küçük çocuklarda sık görülen bruksizm, yaş arttıkça tetikleyici bir faktör yoksa genellikle geçmektedir.
Anksiyete, öfke, gerginlik gibi durumlar ya da uyku apnesi, reflü ya da hiperaktivite gibi rahatsızlıklar bruksizmi tetikleyebilir. Aşırı sigara veya alkol kullanımı doğrudan bruksizmi ya da bruksizmle birlikte yaygın görülen birtakım nörolojik rahatsızlıkları da artırmaktadır. Bruksizm yoğun bir kaygı olmadan da alışkanlık olarak belirebilir.
Pandemi döneminde evde kapalı kalma, artan işsizlik, hastalığa yakalanma korkusu, geleceğe dair kaygılar gibi pek çok nedenle stres ve anksiyete doğurduğundan, bruksizmde artış görülmektedir. İş yerinde artan rekabet nedeniyle yaşanan stres de gündüz bruksizmini tetikleyebilmektedir.
Belirtileri Nedir?
Pek çok vaka diş hekimi tarafından, genellikle yol açtığı sıkıntılardan sonra farkedilmektedir. Bunun yanı sıra, hastalarda yüz ve boyun bölgesindeki ağrılar da yaygın semptomlar arasındadır.
- Dişlerde makul olmayan kırık ve çatlaklar (örneğin darbe ya da aşırı sıcak /soğuk olmaması)
- Aşınmış ve hassas dişler
- Yanakta beyaz çizgi oluşması
- Baş ağrısı
- Çene ağrısı
Neye Yol açar?
Tedavi edilmeyen şiddetli diş gıcırtısı,
- Doğal dişlere, implantlara ve laminelere zarar verir.
- Baş ağrısı, çene ve yüz kaslarında ağrı hissedilebilir.
- Çene eklemlerine zarar verebilir, hatta çene kilitlenmesine yol açabilir.
- Hastanın kapanışını etkileyebilir.
- Yüz asimetrisi bozulabilir.
- Kulaklarda rahatsızlık hissedilebilir.
Tedavi
Bruksizm tedavisini iki boyutta değerlendirmek gerekir. Birincisi, bruksizmi tetikleyen faktörlerin bulunarak bruksizmi engelleme veya şiddetini azaltmak. Bunun için hastanın kaygı ve stres yönetimine katkıda bulunacak terapist ya da uyku merkezine danışılabilir. Burada uzman birinin dahli şu açıdan da önemlidir. Hastanın kullanacağı antidepresanların yan etkileri, bruksizmi tekrar tetikleyebilir. Uzman hekim, tedavi sırasındaki şikayetlere göre doğru tedaviye yönlendirecektir.
İkincisi olarak, bruksizmin yol açtığı genellikle ağız ve yüz çevresindeki sorunların giderilmesi. Pekçok vakada özellikle gece bruksizmi için diş plağı önerilir. Diş plağı, çenelerin birbirine şiddetli baskısını önleyeceği için hem diş ve protez aşınmalarını önemli ölçüde engeller, hem yüz ve baş ağrılarını azaltır.
